१ भदौ (२०८२), काठमाडौं ।  प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले सूचना प्रविधिको उपयोग गरेर सुशासन, विकास र समृद्धिलाई तीव्रता दिनुपर्नेमा जोड दिनुभएको छ ।

राष्ट्रिय युवा सङ्घ नेपालद्वारा आयोजित अन्तरराष्ट्रिय सूचना प्रविधि युवा सम्मेलन, २०२५ लाई ‘भर्चुअल’रुपमा आज सम्बोधन गर्दै नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (एमाले) का अध्यक्षसमेत रहनुभएका प्रधानमन्त्री ओलीले ‘समृद्ध नेपाल, सुखी नेपाली’को राष्ट्रिय आकाङ्क्षा पूरा गर्न सूचना प्रविधिको उपयोग अनिवार्य भएको बताउनुभयो ।

उहाँले आफ्नो पहिलो प्रधानमन्त्रीको कार्यकालमा सिङ्गो मुलुकलाई प्रविधिमैत्री तुल्याउन ‘डिजिटल नेपाल’को ‘फ्रेमवर्क’ तयार गरेको र अहिले त्यसलाई कार्यान्वयनको काम भइरहेको उल्लेख गर्दै हालै ‘आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्ट्स (एआई)’ सम्बन्धी नीति ल्याएको बताउनुभयो ।

प्रधानमन्त्री ओलीले कानुनमा संशोधनमार्फत नेपालमै बसेर सूचना र प्रविधिका क्षेत्रमा विदेशमा कम्पनी खोल्न सकिने व्यवस्था गरिएको स्मरण गर्नुभयो ।

“हामीले देश, समाज र सिङ्गै मानव जातिलाई अझ उन्नत र परिस्कृत बनाउन सूचना प्रविधिको उपयोग गर्नुपर्छ । सुशासन कायम र भ्रष्टाचार नियन्त्रणमा यसलाई प्रयोग गर्दै विकासमा व्यापकता, सामाजिक सद्भाव र नवीनताका लागि सहयोग लिन आग्रह गर्दछु”, उहाँले भन्नुभयो, “हामीले गत वर्षको ‘एसइई’मा ‘अनलाइन’ कक्षाका माध्यमबाट १४ प्रतिशतसम्म नतिजामा सुधार ल्याउन सकेका छौँ ।” प्रधानमन्त्री ओलीले स्वास्थ्य र अन्य क्षेत्रमा पनि सूचना प्रविधिको उपयोग गर्दै आएको बताउनुभयो ।

“यसको दुरुपयोगबाट हुने कमीकमजोरी र विकृतितप्रति हामी सजग हुनुपर्छ”, उहाँले भन्नुभयो । प्रधानमन्त्री ओलीले सरकार प्रेस तथा अभिव्यक्तिका पक्षमा रहेको स्पष्ट गर्दै समाजलाई हानि पुग्ने खालका सूचना सम्प्रेषण भने गर्न नहुने उहाँले बताउनुभयो ।

युवालाई सूचना प्रविधिको क्षेत्रमा लागेर आर्थिक लाभ हासिल गर्न सञ्चारमन्त्री गुरुङको आग्रह

ललितपुरमा भएको उक्त कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै सञ्चार तथा सूचना प्रविधिमन्त्री पृथ्वी सुब्बा गुरुङले अबको दुई वर्षभित्र राष्ट्रिय ‘जिडिपी’मा सूचना प्रविधि क्षेत्रको तीन प्रतिशत योगदान हुने बताउनुभएको छ ।

नेकपा (एमाले)का उपमहासचिव समेत रहनुभएका  मन्त्री गुरुङले ‘डिजिटल’ नेपाल कार्यान्वयन गर्न ‘एआई’को प्रयोग गरेर उत्पादन बढाउन आठवटा क्षेत्र पहिचान गरेको उल्लेख गर्दै युवालाई सूचना प्रविधिको क्षेत्रमा लागेर आर्थिक लाभ हासिल गर्न आग्रह गर्नुभयो ।

“हालै जारी भएको एआई नीति कार्यान्वयन गर्न नियमावली बनाउने तयारी गर्दैछौं, एआईको उत्पादन र उद्यमशीलता बढाउन जोड दिने नीतिगत व्यवस्था गर्दैछौँ, अबको दश वर्षमा सूचना प्रविधिको क्षेत्रबाट ३० खर्ब आम्दानी हुने अपेक्षा गरिएको छ, सबै युवालाई नवप्रवर्तनमा लाग्न आग्रह गर्छु”, मन्त्री गुरुङले भन्नुभयो ।

मन्त्री गुरुङले यस किसिमको सम्मेलनमा नेपालको सूचना प्रविधिसम्बन्धी नीति, कानुन र कार्यान्वयनबारे छलफल हुने विश्वास व्यक्त गर्नुभयो ।

“नेपाली युवाहरूलाई विश्वव्यापी रूपमा जोड्ने प्रेरणादायी विषयवस्तुअन्तर्गत आज नेपालको जुम्लादेखि ‘सिलिकन भ्याली’जस्ता विश्वका नवप्रवर्तन केन्द्रहरूसम्म जोड्ने प्रयास गरिएको छ, हजारौँ नेपाली युवा प्रविधिमार्फत एकापसमा जोडिएका छन्, यसले प्रविधिको कुनै सिमाना हुँदैन भन्ने प्रमाण प्रस्तुत गरेको छ”, उहाँले भन्नुभयो ।

नेपाल सरकार, सूचना तथा सञ्चार प्रविधि मन्त्रालयमार्फत प्रेरणालाई नवप्रवर्तनमा परिणत गर्न प्रतिबद्ध रहेको मन्त्री गुरुङले बताउनुभयो ।

“देशभित्र र विश्वभरका करिब एक करोड नेपाली युवालाई एकसाथ ल्याउने यस दृष्टिकोणमार्फत हामी केवल सपनालाई अवसरसँग जोडिरहेका छैनौँ, बरु नेतृत्वका माध्यमबाट नवप्रवर्तन र सहकार्यको डिजिटल आन्दोलन निर्माण गरिरहेका छौँ”, उहाँले भन्नुभयो ।

युवाहरूको नेतृत्वमा नेपाल विश्वव्यापी डिजिटल क्रान्तिको योगदानकर्ता बन्न सक्ने मन्त्री गुरुङले बताउनुभयो ।

“हाम्रो डिजिटल पारिस्थितिकतन्त्रको शक्ति, कमजोरी, अवसर र चुनौती अरूको विश्लेषण गर्ने, युवा ‘करिअर’, उद्यमशीलता र लगानी अवसरहरू खोज्ने, विश्वका उत्कृष्ट अभ्यासहरू सिक्ने तथा भौगोलिक सीमालाई पार गर्दै नीति, अभ्यास र नवप्रवर्तनबीच पुल निर्माण गर्ने अवसर प्रदान गर्दछ”, उहाँले भन्नुभयो, “हाम्रो प्रमुख प्राथमिकतामा डिजिटल नेपाल ‘फ्रेमवर्क’ २.० अन्तर्गत नीति, पूर्वाधार र मानव स्रोत सुदृढीकरण, डिजिटल सम्बन्ध, सुशासन, ‘साइबर’ सुरक्षा, ‘फाइभजी’ प्रवद्र्धन, ‘डेटा सेन्टर’ र उपग्रह परियोजनाहरू समावेश छन् ।”

कृत्रिम बुद्धिमत्ता, ‘ब्लकचेन’ र उदाउँदो प्रविधिलाई शासन, शिक्षा, उद्यमशीलतामा लागू गर्ने लक्ष्य राखिएको उल्लेख गर्दै मन्त्री गुरुङले युवालाई परिवर्तनको केन्द्रमा राख्दै, गाउँगाउँमा स्मार्ट विद्यालयदेखि लिएर विश्वका सहरमा एआई नवप्रवर्तन केन्द्रसम्म, डिजिटल साक्षरता अभियानदेखि लिएर अन्तरराष्ट्रिय लगानी साझेदारीसम्म नेपालले भविष्यका लागि सुदृढ जग बसाउँदै गरेको बताउनुभयो ।

विश्वको डिजिटल कूटनीतिका सन्दर्भमा, नेपालले अन्तरराष्ट्रिय मञ्चहरूमा समावेशी डिजिटल रूपान्तरणको पक्षमा आवाज उठाउँदै आएको उहाँले बताउनुभयो ।

राष्ट्रिय युवा सङ्घका अध्यक्ष छितिज थेबेले नेपाललाई कसरी राम्रो बनाउँदै विकसित र सुन्दर बनाउन सकिन्छ भनेर नेतृत्वदायी भूमिका निर्वाह गर्दै समयसापेक्ष सूचना प्रविधिको विकासलाई अगाडि बढाउन लागिपरेको बताउनुभयो । उहाँले सूचना प्रविधिले ल्याएको परिवर्तनलाई स्वीकार गर्दै विश्वभर रहेका सम्भावनालाई मध्यनजर गरेर नेपाललाई सूचना प्रविधिको केन्द्र बनाउन सकारात्मक सन्देश दिन यो कार्यक्रम आयोजना गरिएको बताउनुभयो ।